Koroğlu» eposu Türk xalqlarının dünya medeniyyeti xezinesine bexş etdiyi en möhteşem edebi senet nümunelerinden biridir. Bu mohteşem xalq yaradıcılığı abidesinin yarandığı erazinin serhedlerini bir neçe istiqametde aşaraq geniş yayılmasının esas sebebi odur ki, mezmununda milli mehdudiyyet ve dini teessübkeşlik yoxdur, daha doğrusu, esas qayesi azadlıq ve ictimai haqsızlığa qarşı barışmazlıq ideyaları aşılamaqdır.
Əski bahadırlıq dastanları. Əski türk bahadırlıq dastanlarını yaradan türk tayfaları – saka türkləri, hunlar, tukyular, göy türklər, on uyğurlar, doqquz oğuzlar bu gün heç yerdə ayrıca soy, xalq kimi təmsil olunmurlar. Onlar tarixin müxtəlif aşırımlarında öz missiyalarını yerinə yetirib, müasir türk xalqlarının içərisində əridilmiş, bir hissəsi isə başqa ad altında yenidən tarix səhnəsinə çıxmışlar (hunlar oğuzlaşdıqları kimi). Ona görə də müasir türk xalqlarından heç biri deyə bilməz ki, «Alp Ər Tonqa», «Şu», «Yaradılış», «Yurdu təketmə», «Göy türk», “Ərgənəqon” dastanları yalnız onlara məxsusdur.
Topluya “Kitabi-Dədə Qorqud” dastanlarının ədəbi-bədii, linqvistik, estetik, mifoloji, etnoqrafik, tekstoloji və teoloji xüsusiyyətlərini araşdıran elmi-tedqiqat məqalələri daxil edilmişdir.
![AZƏRBAYCAN QORQUDŞÜNASLIĞI [MƏQALƏLƏR TOPLUSU]](http://mifologiya.az/wp-content/uploads/2021/05/azerbaycan_qorqudshunasliqi_uz-586x450.jpg)
“Kitabi-Dədə Qorqud”un alman dilində ilk tərcüməsi və nəşrinin 200 illiyinin qeyd edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidenti İlham Əliyevin 20 fevral 2015-ci il tarixli sərəncamı və Azərbaycan Nazirlər Kabinetinin həmin sərəncama uyğun olaraq hazırladığı fəaliyyət proqramı əsasında çap olunur. Qorqudşünaslıq elminin əsas qaynaqlarını özündə əks etdirən elmi əsərlər toplusunda XX əsrin birinci yarısında yaşayıb-yaratmış Əmin Abid, Həmid Araslı, Əli Sultanlı, Məmmədhüseyn Təhmasib, Əzəl Dəmirçizadə kimi klassik Azərbaycan tədqiqatçılarının əsərləri ilə bir sırada ötən yüzilliyin ikinci yarısında elmi fəaliyyətə başlayıb eposun alt qatdakı məziyyətlərini üzə çıxaran Fərhad Zeynalov, Samət Əlizadə, Tofiq Hacıyev, Xalıq Koroğlu, Bəkir Nəbiyev, Kamal Abdulla, İsa Həbibbəyli, Nizami Cəfərov, Şamil Cəmşidov, Bəhlul Abdulla, Ramazan Qafarlı və b. araşdırıcıların da elmi əsərlərinə yer ayrılmışdır.
“Kitabi-Türkmən lisani” oğuznaməsi şifahi “Dədə Qorqud” eposu (“dastanı” – yox, eposu: bu barədə irəlidə xüsusi bəhs olunacaq) ənənəsi ilə birmənalı şəkildə bağlı olan mətndir. O, poetik strukturunun hər bir səviyyəsi və həmin səviyyələri təşkil edən elementləri ilə istisnasız olaraq bütün hallarda “Dədə Qorqud” eposu nüvəsinə gedib çıxır. Bu, inkarolunmaz və mübahisəsiz məsələdir. Bu cəhətdən, “Kitabi-Türkmən lisani” oğuznaməsi şifahi “Dədə Qorqud” eposunun “postoğuz”, yəni türkman/türkmən epoxasındakı ənənəsinə aid əlyazma mətnidir. Lakin bu əlyazma oğuz babalarımızın şifahi “Dədə Qorqud” eposunun türkman/türkmən versiyası olsa da, o, heç bir halda və heç bir şərtlər daxilində yazılı “Kitabi-Dədə Qorqud” dastanının onunla eyniləşəcək, “nüsxə”ləşəcək yeni əlyazması deyildir.
Bizim nəsil ömrünün ən ehtiraslı və coşğun çağlarını acınacaqlı günlərdə yaşamışdır. İkinci Dünya müharibəsindən sonra dünyaya göz açan insanların uşaqlıq və gənclik çağları «itirilmiş» hesab edilirdi. Faşizmin törətdiyi cinayətlər bütün dünyanı bürüsə də, yaralar tez sağalmışdı. Bizim nəslin 1989-91-ci illərdə başlanan Qərbi Azərbaycan və Qarabağ acısı isə vəzifə düşgünlərinin səriştəsizliyi ucbatından hələ də ulu xalqı sarsıdır. XX əsrin sakinlərini neofaşistlərin caynağından ancaq Heydər Əliyev xilas edə bildi.