“QAFQAZ” JURNALININ DAĞA VƏ GÜLƏ – UCALIQ VƏ SAFLIĞA HƏSR OLUNAN SAYI.
DAĞ UCALIQ RƏMZİDİR. Azərbaycanlılarda Dünya Dağına inam çox güclü olmuşdur. Xalq arasında dillər əzbəri olan bir silsilə bayatıların bu gün də dağlara müraciətlə (A dağlar, ulu dağlar…) başlanması, insanların dərdlərini ulu dağlarla bölüşməsi həmin inancdan doğur:
Dağların qarı dərman,
Yarama sarı dərman…
A dağlar, uca dağlar,
Dərd bilən qoca dağlar…
Dağ aşıb binə gəlləm,
İmana, dinə gəlləm,
Axıtma göz yaşını,
Gedərəm, yenə gəlləm.
İnsanın dağa ayaq basıb geri qayıtması ilə dinə, imana gəlməsi qəribə deyilmi? Yaxud dağların soyuq qarını belə yarasına dərman kimi sarımaq istəyənə olan əski inamda səcdə, ehtiram hiss olunmurmu? Yer üzündə hər bir İnsan qeyrətlə yaşayıb və qurub yaratdıqca dağa bənzəyib.
GÜL – SAFLIQ, MƏNƏVİ TƏMİZLİK, PAKLIQ RƏMZİDİR. İslam inancında gül müqəddəs sayılır. Ona görə ki, Məhəmməd peyğəmbərin tər damcılarından yaranmışdır. Müsəlmanlar gül suyunun təmizləyici gücə malik olduğuna, bütün çirkabları yox etdiyinə inanırlar. Təsadüfi deyil ki, türk sultanı Saləhəddin xaçpərəstləri Fələstindən qovduqdan sonra 1187-ci ildə Yerusəlim şəhərini tutur. Əmr edir ki, karvanlar iri qablarda gül suyu gətirsin. Çünki müqəddəs Ömər məscidini xaçpərəstlər kilsə kimi istifadə edərkən murdarlamışdılar. Oranı ancaq gül suyu ilə paklaşdırmaq mümkündür. II Sultan Məhəmməd də 1453-cü ildə Konstantinopolu (indiki İstanbulu) zəbt edəndən sonra Aya-Sofya məscidinin divarlarını, yerini qızılgül suyu ilə yudurtmuşdu. Yas mərasimində keçirilən bütün məclislərdə qəbir üstündən qayıdanların əllərinə gül suyu çiləyirlər. Ona görə ki, saflaşsınlar, xoş niyyətlə ehsanı qəbul etsinlər, dua oxusunlar.
Hamıya apxa, dayaq olan Dağ – İnsanın ürəyinin açarı olan qızılgülü qoynunda bitirib bütün elə-obanı ətirə qərq etmişdi. Dağ Qızılgül birliyi ilə Ucalıq saflıqla qovuşmuşdu.
