ZİYALI İŞIĞINDA”
RAMAZAN QAFARLI – 70
Beynəlxalq İctimai və Mədəni Elmlər Konfransı
15-16 İyul 2021 Azərbaycan – Bakı
AMEA Folklor İnstitutu Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti
KONFRAS PROGRAMI
ZOOM dazil olun
Meeting ID: 871 7178 3370
Passcode: 136575
Çiçəklənən çağı gəlsin.
Beli bükük şiş dağların
Əyri qəddi dik düzəlsin.
QARABAĞ
Beynəlxalq Sosial və humanitar Elmlər üzrə Müasir Tədqiqatlar Konfransının Proqramı və Xülasələr kitabı
17-19 iyun 2021 Qarabağ, Azərbaycan
REDAKTORU
Prof., Dr. Ramazan QAFARLI
KARABAGH
International Congress of Modern Studies in Social and Human Sciences June 17-19, 2021 Karabagh, Azerbaijan
Abstract Book
EDITOR
Prof. Dr. Ramazan GAFARLI
Bu incelemede Dede Korkut kitabının donem kaynakları, kokeni, mitolojik bağlantıları, sakral sayı sistemleri ve yapısal olaraq bilinmeyen kodlar konu edilmişdir. Yazar dastanda konu edilen boyun oniki degil, yirmidort olduğu noktasına deginerek, Drezden ve Vatikan nushalarında yazılmamıç boylara vurğu yapmakdadır. Burada bazi karışıklıklara açıqlama getirilmekdedir. Bamsı Beyrekin ölümü ve İç Oğuzun Dış Oğuzla savaşının sebebleri sunulmakdadır.
Azərbaycan Respublikasının müstəqillik qazanmasından sonrakı on ildə xalqımızın mənəvi dəyərlərini öyrənməyə dövlətin göstərdiyi qayğı sayəsində böyük tədbirlər həyata keçirilmişdir. Ölkə prezidenti Heydər Əliyev cənablarının «Kitabi-Dədə Qorqud» eposunun 1300 illiyi ilə bağlı verdiyi tarixi Fərman və Prezident yanındakı müşavirələr göstərdi ki, qədim və zəngin folklora, yazı mədəniyyətinə malik Azərbaycan xalqının ədəbiyyatının dərin qatlardakı izlərinin aşkarlanması ümdə məsələlərdən biridir. Təsadüfi deyil ki, ali təhsilin magistr mərhələsinin tətbiqinə başlanandan «Folklorşünaslıq və mifologiya» ixtisası üzrə kadrların yüksək səviyyədə hazırlanması daim diqqət mərkəzində olmuşdur. «Folklorşünaslıq və mifologiya» ixtisası üzrə Təhsil Nazirliyinin təsdiqlədiyi təqvim-tematik planda döqquz fənnin tədrisi nəzərdə tutulur: 1.FOLKLORŞÜNASLIĞIN TARİXİNDƏN 2. DÜNYA XALQLARININ MİFLƏRİ 3. DÜNYA XALQLARININ NAĞILLARI 4. TÜRK XALQLARININ QƏHRƏMANLIQ EPOSU 5. AZƏRBAYCAN ŞİFAHİ XALQ YARADICILIĞININ ƏSASLARI 6. AZƏRBAYCAN FOLKLORUNUN JANR SİSTEMİ 7. ORTA ƏSRLƏR AŞIQ YARADICILIĞI 8. FOLKLOR POETİKASI (MƏTNŞÜNASLIQ) 9. FOLKLOR VƏ KLASSİK ƏDƏBİYYAT.
“Men ilk gaynağımdan Türk oğlu Türk’em!” BAHTİYAR VAHAPZADE
Ömrünü başa vurduğu ərəfədə dünyanı tam dərk etməməyi insanın ən böyük bəlasıdırmı? Bəs qoca zamanın qarşısında diz qatlayıb yalvarması onun acizliyindənmi irəli gəlirdi?
Zaman, belə tələsmə
Zaman, mənə zaman ver.
Dünyanı anlamağa,
Zaman, mənə aman ver.
(B.Vahabzadənin “Zaman, belə tələsmə” seiri, 2001)
Yox, bu zaman-insan qarşılaşdırılmasında birincinin əbədiliyinin, ikincinin isə faniliyinin təsdiqidir. Tale Bəxtiyar Vahabzadənin istədiyi azacıq zamanı ona çox gördü. Şair “Çətin addım” atmaq – dünyasını dəyişmək məcburiyyəti qarşısında qaldı. Əbədiyyət yoluna çıxdı. Zəngin və dəyərli əsrləri ilə birlikdə “özümüzü kəsən qılıncı” da bizə verib yoxluğa qovuşdu.
Gorəsən, bu qılıncı əlinə alıb səhvlərini etiraf edən, günahlarını yumaq üçün öz silahını sinəsinə sancan, xalqı torpaq, Vətən itkisi bəlasından qurtaran tapılacaqmı?..
Yaradıcı Zamanı insanlara ən böyük ərmağan olaraq ona görə bağışlayıb ki, onlar ağıllanmağa, müdrikləşməyə və kamilləşməyə imkan tapsınlar. Lakin bəşər oğlu ayağını torpağa basıb ağlı kəsəndən zamanı boş yerə xərcləyir, göz bəbəyi kim qorumur, sanki itirməkdən zövq alır, yalnız çatışmadığını duyanda təəssüflənməyə başlayır. Unutmamalıyıq ki, dünyada zamandan uzun heç nə yoxdur – çünki təkcə o əbədidir. Və yer üzündə insandan ötrü zamandan qısa bir şey də tapmaq mümkün deyil səbəbə ki, başlamaq istədiklərimizin çoxunu gerçəkləşməyə vaxt tapmırıq. «Zaman qızıldır» desək də, onun qədrqiymətini lap tükənəndə bilirik. Ən başlıcası isə vaxt arxada genişlənib qabaqda daralanda Zamanla ayaqlaşondan ikiəlli yapışırıq.
landırmışlar».
Ulularımız təsadüfi olaraq
deməyiblər: “Gül solanda bülbül ağ-
lar”, “Gül qədrini bülbül bilər, nə bilir
hər divanə?!”, “Gül bülbüldən artıq
insan əlindən çəkir.
Əlimə bir kitab düşmüşdü. «Mif və nağıl» (müəllifi Ramazan Qafarlıdır). İşimin çoxluğuna baxmayaraq götürüb vərəqlədim. Girişi oxuyandan sonra yerə qoya bilmədim. Həcmcə böyüklüyü gözümə dursa da, başa çatdırdım. İlk növbədə, imzasını mətbuatda kəskin yazıları ilə tanıtmış müəllifin vətəndaşlıq mövqeyi, milliliyi, dərin və hərtərəfli biliyi, elmiliyi diqqətimi özünə çəkdi. Ancaq vətənini, xalqını, insanlığı böyük məhəbbətlə sevən bir şəxs bu cür yazmağa qadir olardı.